Ticaret Ahlakı

Muhterem Müslümanlar!
Şu fani dünyada farklı uğraşlar içerisine girerek geçimimizi temin etmeye çalışmaktayız. Bunlardan biri de ticarettir. Allah c.c Ayet-i Kerimelerinde, Sevgili Peygamberimiz hadis-i şeriflerinde ticaretin helal ve haram sınırlarını belirtmiş, ticaret ahlakı ile ilgili en güzel ilkeleri koymuştur. Nitekim Allah Teala şöyle buyurmaktadır: “Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyin. Ancak karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle olursa başka…”
Mümin, hayatı boyunca yaptığı her işi Allah’ın rızası ve hoşnutluğu için yapmaya çalışmalıdır. Bu sebeple mümin yaptığı her işte olduğu gibi ticarette de dinimizin uyulması gereken esaslarını öğrenmeli ve öğrendiklerini uygulamada titiz davranmalıdır. Ticarî ilişkilerimizde Rabbimiz bizden dürüst ve güvenilir olmamızı istemektedir. Herkes her malın değer ve özelliklerini bilemediğinden çoğu zaman satıcıya güvenir. Tüccara düşen ise ahirette hesap vereceğini unutmayarak bu güveni sarsmamaktır.

Aziz Müminler!
Dinimizin ticaretle alakalı bildirmiş olduğu ahlakî ilkeler vardır. Hepimiz buna uymalıyız. Özellikle ticaretle uğraşan kişi doğru olmalı kimseyi aldatmamalı, yalan söylememeli, yalan yere yemin etmemelidir. Yanında çalıştırdığı kişilerin hakkını ödemeli, işçisiyle yaptığı sözleşmeye sadık kalmalıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v): “Alışverişte taraflar dürüst olurlar malın özelliklerini doğru bildirirlerse alışverişlerinde bereket olur; böyle davranmayıp yalan söylerlerse ticaretlerinde bereket olmaz” buyurmaktadır.

Aziz Müslümanlar!
Bir başka önemli husus da ödeme konusudur. Satıcı ve müşteri sorumluluklarını vaktinde yapmaya riayet etmelidir. Mü’min ne aldanır, ne de aldatır. Kur’an-ı Kerim’de müminlerin özellikleri sayılırken “Yine onlar, emanetlerine ve verdikleri sözlere riâyet ederler” buyurulur. Müslüman, üstesinden gelemeyeceği şekilde borçlanmamalı, zor durumdaki borçluya imkan tanımalı, alacağını isterken kaba davranmamalıdır. Sevgili Peygamberimiz konumuzla ilgili bir hadisinde: “Alırken, satarken ve borcunu isterken müsamahalı olan kişiyi Allah cennetine koyar” buyurmaktadır.

Değerli müminler!
İnsanoğlu için ancak çalıştığının karşılığı vardır. Bu karşılık hem dünyevi hem de uhrevidir. Ticaretle uğraşan herkes Rabbimizin ve Sevgili Peygamberimizin bu konudaki emir ve yasaklarına uyan ticari bir hayat sürmelidir.
Hutbemi Sevgili Peygamberimizin bir hadisiyle bitiriyorum: “Emin ve doğruluktan ayrılmayan tacir, peygamberler, sıddıklar, şehitler ve salihlerle beraberdir.

Fahrettin ARICI
Şahsultan Camii İmam-Hatibi / Eyüp

Nisa 4/29
Buhari, Buyu 19
Mü’minun 23/8
İbn-i Mace, Ticarat, 28
Tirmizi, Buyu, 4